تاسیساتی روف گاردن

روف گاردن باغی است روی سقف ساختمان ها اجرا می شود و کاشت گیاهان در سقف ، در کنار جنبه های دکوراتیوی که دارد ، قابلیت تولید مواد غذایی ، کنترل دما ، مزایای هیدرولوژیکی و باعث بهبود معماری فضاهای مسکونی و اداری می شود. بازسازی و احیای طبیعت و حیات وحش و ساخت آن در مقیاس بزرگ دارای مزایای زیست محیطی است. به دلیل کم شدن پوشش گیاهی شهرها با ساخت و سازهای بی رویه نیاز به بازسازی و احیای طبیعت برای بهبود سیستم اکولوژی و کاهش استرس های زندگی در محیط شهری نیاز به طراحی و ساخت روف گاردن با گذشت زمان بیشتر احساس می شود.

ایجاد آرامش با طراحی و اجرای روف گاردن

بام سبز که در اغلب اوقات در محیط های شهری طراحی و اجرا می شود با ایجاد فضایی سبز و سایه اندازی باعث کاهش جذب حرارت ساختمان از محیط اطراف می شود و در تابستان باعث کاهش مصرف انرژی می شود . علت اصلی ایجاد گرما در شهرها جذب تابش خورشید از طریق جاده ها، ساختمان ها و جذب گرما از طریق مصالح موجود در ساختمان به داخل و انعکاس قسمتی از تابش به فضای بیرونی است. به دلیل ایجاد سایه و تراوشات گیاهان در نمای سبز دمای محیط بیشتر از 5 درجه افزایش نمی یابد. اجرای روف گاردن اگر در ساختمان های متعدد باعث کاهش کلی دمای محیط منطقه و کاهش مصرف انرژی می شود . از دیگر مزایای روف گاردن می توان به کنترل شرایط محیطی مانند باران اشاره نمود. با طراحی و ساخت مسیرهایی برای خروج آب باران و همچنین ایجاد محفظه ای از خاک و گیاه در سقف ، می توان مسیر و شدت باران و آب های ورودی را کنترل و باعث کاهش تخریب سقف شد.

نکاتی برای طراحی و اجرای روف گاردن

قبل از طراحی و اجرای روف گاردن بر روی بام باید به پارامترهایی توجه نمود که این پارامترها در نحوه طراحی و هزینه اجرای روف گاردن بسیار تاثیرگذار خواهند بود. از جمله عوامل موثر می توان به موارد زیر اشاره نمود :

ظرفیت سازه ساختمان

راه دسترسی به بام

تاسیسات برقی و مکانیکی

عایق رطوبتی و زهکشی

تامین آب

تامین نور خورشید

کنترل حرارتی

کنترل وزش باد

ایجاد حریم شخصی

پوشش گیاهی ( گلدان )

کفپوش

مبلمان

ظرفیت سازه ساختمان

سازه یک ساختمان بر اساس بارهای وارده به آن طراحی می شود که این بارها به دو دسته بار مرده و زنده تقسیم می شود . بارهای مرده شامل وزن سازه ، وزن دیواره ها، سقف و کف و بار زنده شامل وزن افراد ساکن در ساختمان، مبلمان، تجهیزات مکانیکی و برقی می باشد. با توجه به طراحی روف گاردن و متریال اجزای آن مانند گلدان ، آلاچیق و مبلمان مقدار بار وارده به سازه متغیر خواهد بود. به همین دلیل قبل از طراحی و اجرای روف گاردن باید ظرفیت سازه ساختمان بررسی و حد توان سازه در نظر گرفته شود.

دسترسی بام

برای اجرای باغ روی بام نحوه دسترسی از حیاط به سطح بام بسیار تاثیرگذار بر طراحی و هزینه اجرای روف گاردن خواهد بود. رساندن مصالح و تجهیزات بر روی بام در ساختمان های کوتاه و ویلایی نسبت به آپارتمان های بدون آسانسور بسیار راحت تر خواهد بود . در ساختمان های بلند با توجه به ضوابط شهرداری و آتشنشانی استفاده از خروجی های متعدد ، اعلام حریق و سیستم روشنایی اضطراری ضروری است.

تاسیسات برقی و مکانیکی روف گاردن

برای اجرای نورپردازی و آب رسانی روف گاردن نیاز به آماده سازی بستری برای تاسیسات برقی و مکانیکی است . تجهیزات تاسیسات برقی و مکانیکی مانند لوله برق و لوله آب بر روی کف قبل از اجرای عایق رطوبتی نصب می شوند. سپس بعد از اجرای لوله به دلیل مقاوم شدن لوله ها در برابر ضربه لایه ای به عنوان پوشاننده بتنی بر روی لوله ها اجرا می شود. بعد از اجرای عایق رطوبتی و نصب کفپوش روف گاردن دیگر تجهیزات تاسیسات مانند سیم کشی ، سینک و چراغ پارکی و غیره ، نصب و اجرا می شوند.

عایق رطوبتی و زهکشی روف گاردن

با استفاده از طراحی مسیری برای زهکشی آب باران روی بام می توان روف گاردن را عامل کنترل سیلاب ها و آب های جمع شده ناشی از باران شدید دانست. بعد از نصب تاسیسات برقی و مکانیکی پوششی به عنوان عایق رطوبتی اجرا می شود که می تواند از نوع قیر و گونی و یا رنگ عایق رطوبتی نانو باشد. با توجه به عملکرد مناسب عایق رطوبتی نانو و اجرای راحت آن بیشتر این نوع پوشش به عنوان عایق به صورت چند لایه استفاده می شود. برای هدایت آب ناشی از آبیاری و یا آب بارانی که توسط خاک جذب نشده و روی کف بام جاری می شود ، از تایل پلاستیکی به منظور زهکشی استفاده می شود. تایل زهکشی آب مازاد خاک را گرفته و از طریق مسیر تعیین شده به مجرای آب باران هدایت می شود.

تامین آب برای بام سبز

برای آبیاری گیاهانی که طبق طراحی فضای سبز بر روی بام اجرا شده اند می توان از سیستم آبیاری قطره ای استفاده نمود و یا منبع آب کوچکی از آب های مصرف شده که برای گیاهان مناسب هستند نیز استفاده نمود. سیستم آبیاری قطره ای و سیستم استفاده دوباره از آب های مصرفی واحدها می تواند از هدر رفتن بیهوده آب جلوگیری نماید و طبق برنامه زمانبندی مشخصی گیاهان روی بام به راحتی آبیاری شوند.

تامین نور خورشید مورد نیاز گیاهان

قبل از طراحی جای گیری پوشش گیاهی روف گاردن باید به سایه اندازی ساختمان های اطراف بر روی بام ساختمان دقت شود تا گیاهانی که نیاز به آفتاب مستقیم ندارند در ناحیه سایه قرار گیرند و گیاهانی که نیاز به نور خورشید مستقیم دارند در قسمت آفتاب گیر کاشته شوند. نور خورشید باعث رشد و عامل تغذیه گیاه است و نبود آن موجب پژمردگی و در نهایت خشک شدن گیاه می شود.

کنترل حرارتی بام سبز

میزان حرارتی که از تابش نور خورشید ، گرمای ایجاد شده توسط وسیله های نقلیه و ساختمان های اطراف به سطح بام وارد می شود، باعث ضروری شدن طراحی و اجرای سایبان متحرک و یا آلاچیق امری می شود.

بام سبز به علت اینکه در فضای باز قرار دارد و در تعامل با محیط می باشد نیاز به سرمایش و گرمایش مخصوص به خود می باشد. استفاده از سیستم های سرمایشی تراکمی و جذبی به هیچ عنوان مناسب فضای باز نیست.

کنترل وزش باد

وزش باد در ارتفاعات با توجه به کم شدن موانع ، شدت بیشتری خواهد داشت. در تمامی ساختمان ها به خصوص ساختمان های بلند مرتبه باید برای بررسی و کنترل وزش باد در سطح بام اهمیت زیادی قائل شد. دیواره های روف گاردن می تواند ارتفاع بیشتری داشته باشد اما حداکثر ارتفاع جانپناه طبق ضوابط شهرداری نیز باید رعایت شود.